ΒΟΛΟΣ, ΝΕΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΗ

 

Η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της πόλης επέδρασε στη διαμόρφωση της αισθητικής των ανώτερων στρωμάτων. Ο νεοκλασικισμός υιοθετήθηκε αρκετά γρήγορα ως σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης, ρήξης με το οθωμανικό παρελθόν και σύνδεσης με το ένδοξο αρχαιοελληνικό. Από τα τέλη του 19ου αιώνα επιβλήθηκε ο εκλεκτικισμός, ο οποίος συνδύαζε στοιχεία από διαφορετικές ιστορικές περιόδους με έμφαση στην έντονη διακόσμηση της εξωτερικής όψης. Μετά το 1930 κτίστηκαν οι πρώτες κατοικίες μοντέρνου ρυθμού, χωρίς όμως να κυριαρχήσουν στην προπολεμική εικόνα της πόλης.

Οι κατοικίες των ανώτερων στρωμάτων είχαν τις κρεβατοκάμαρες στον όροφο και στο ισόγειο χώρο υποδοχής με δωμάτια δεξιά και αριστερά του και κουζίνα στο βάθος. Το ισόγειο θερμαινόταν με σόμπες, πήλινες ή μαντεμένιες. Μαγείρευαν σε γκαζιέρες που λειτουργούσαν με πετρέλαιο. Στις γιορτές τα σπίτια άνοιγαν και δέχονταν συγγενείς και φίλους, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά τον πολυτελή εξοπλισμό τους.

Η μίμηση ευρωπαϊκών προτύπων επηρέασε και τη συμπεριφορά των κατοίκων προσδίδοντας στην πόλη έναν κοσμοπολίτικο αέρα. Οι άρρενες γόνοι των εύπορων οικογενειών άρχισαν να σπουδάζουν στις χώρες της δυτικής Ευρώπης, κυρίως θεωρητικές επιστήμες και ιατρική. Οι κόρες ετοιμάζονταν για τα «τοῦ οἶκου καθήκοντα» με βασικά προσόντα τα γαλλικά και το πιάνο και ασχολούνταν με τη φιλανθρωπία ιδρύοντας σωματεία, όπως το Λύκειο των Ελληνίδων (1922) και το Άσυλο Παιδιού (1924), για την περίθαλψη και την κατάρτιση των άπορων παιδιών. Οι ενδυμασίες των αστών, άλλοτε μείγμα της οθωμανικής και της ελληνικής φορεσιάς, αντικαταστάθηκαν με «ευρωπαϊκές», στις ιδιωτικές βιβλιοθήκες εντάχθηκαν έργα της κλασικής ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, φιλοσοφίας, μαζί με τα απαραίτητα γαλλικά ρομάντζα, ενώ στα θεάματα, δίπλα στο κωμειδύλλιο και τα διδακτικά ηθικοπλαστικά έργα, προστέθηκε η ιταλική οπερέτα.